แบบการนำเสนอรูปแบบการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practices)
1. ชื่อผลงาน
การศึกษาความมีวินัยในตนเองของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรม
เกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย
2.
ชื่อผู้นำเสนอผลงาน นางสาวเยาวลักษณ์ สุริยนต์
3. หลักการเหตุผล/ความเป็นมา
เกมการศึกษาเป็นกิจกรรมหนึ่งที่มีความสำคัญยิ่งต่อการช่วยส่งเสริมให้เด็กเกิดการเรียนรู้ ทักษะและช่วยให้เด็กเกิดความคิดรวบยอดเกี่ยวกับสิ่งที่เรียน และยังเป็น 1 ใน 6
กิจกรรมหลัก ซึ่งได้แก่ กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ กิจกรรมเสริมประสบการณ์ กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ กิจกรรมเสรี
กิจกรรมกลางแจ้ง
และกิจกรรมเกมการศึกษา
นอกจากนี้ยังช่วยฝึกการแก้ปัญหา การคิดหาเหตุผล การสังเกตเปรียบเทียบ การจำแนก
การจัดหมวดหมู่ อันเป็นพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ด้วย
(สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. 2541 : 145) ซึ่งสอดคล้องกับ พัฒนา ชัชพงศ์ (2530 :20) ที่กล่าวว่า กิจกรรมเกมการศึกษาช่วยฝึกการสังเกตและคิดหาเหตุผล
ฝึกการแยกประเภทและจัดหมวดหมู่
ฝึกการจัดลำดับ
ซึ่งเป็นการทบทวนเนื้อหาที่เรียน และฝึกความรับผิดชอบ และจากผลการศึกษาของรุ่งระวี กนกวิบูลย์ศรี (2528 : 58)
ได้ศึกษาเปรียบเทียบความสามารถในการจำแนกการมองเห็นของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการฝึกทักษะโดยใช้เกมการศึกษา
และใช้แบบฝึกหัดพบว่าเกมการศึกษามีผลต่อการฝึกทักษะการจำแนกด้วยการมองเห็นมากกว่าแบบฝึกหัด
ดังนั้นเกมการศึกษาจึงเป็นกิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมให้เด็กเกิดการเรียนรู้ พัฒนาได้หลายๆ ด้าน
รวมทั้งยังช่วยพัฒนาและเป็นการฝึกทักษะในด้านต่างๆ
อีกทั้งเกมการศึกษายังเป็นสื่อการสอนชนิดหนึ่งที่สอดคล้องกับทฤษฏีการเรียนรู้ของ
ธอร์นไดด์
กล่าวคือเป็นสิ่งที่เป็นรูปธรรม
เปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกกระทำด้วยตนเอง
ด้วยเหตุผลดังกล่าว ผู้วิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาถึงความมีวินัยในตนเองของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย
เพื่อเป็นแนวทางให้ผู้ที่เกี่ยวข้องและผู้ที่สนใจเกี่ยวกับเด็กปฐมวัยใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการเล่นเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย เพื่อส่งเสริมความมีวินัยในเด็กปฐมวัยต่อไป
4.
วัตถุประสงค์
เพื่อศึกษาความมีวินัยในตนเองของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเล่นเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย
5.
แนวคิด/ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
ในการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและได้นำเสนอตามหัวข้อต่อไปนี้
5.1
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับวินัยในตนเองของเด็กปฐมวัย
5.1.1
ความหมายของวินัยในตนเอง
5.1.2 ความสำคัญของวินัยในตนเอง
5.1.3 คุณลักษณะของความมีวินัยในตนเอง
5.1.4 ทฤษฎีและหลักการที่เกี่ยวข้องกับความมีวินัยในตนเอง
5.1.5 การส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง
5.1.6 งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับความมีวินัยในตนเอง
5.2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการเล่นของเด็กปฐมวัย
5.2.1 ความหมายของการเล่น
5.2.2 ความสำคัญของการเล่น
5.2.3 ทฤษฎีเกี่ยวกับการเล่น
5.2.4 ประเภทของการเล่น
5.2.5
การเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย
5.2.6
งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการเล่นทางสังคมของเด็กปฐมวัย
5.3. เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเกมและเกมการศึกษา
5.3.1 ความหมายของเกม
5.3.2 ประเภทของเกม
5.3.3 ความหมายของเกมการศึกษา
5.3.4 ประเภทของเกมการศึกษา
5.3.5
จุดประสงค์ของการจัดเกมการศึกษา
5.3.6 หลักการใช้เกมการศึกษา
5.3.7
งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเกมการศึกษา
6. การดำเนินงาน/กระบวนการ/วิธีการปฏิบัติ
ได้กำหนดการตามลำดับขั้นตอน ดังต่อไปนี้
6.1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
6.2 เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย
6.3 การสร้างและการหาคุณภาพของเครื่องมือ
6.4 แบบแผนการทดลองและวิธีดำเนินการทดลอง
6.5 การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์
7. แผนการดำเนินงาน/ระยะเวลาในการดำเนินงาน
7.1 ทำการสังเกตเด็กก่อนการทดลอง ด้วยแบบสังเกตความมีวินัยในตนเอง
7.2 ดำเนินการทดลองด้วยตนเอง โดยกลุ่มตัวอย่างจะได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมาย
ซึ่งทำการทดลองในช่วงกิจกรรมเกมการศึกษาใช้เวลาในการทดลอง 10 สัปดาห์
โดยทดลองสัปดาห์ละ 3 วัน คือ วันจันทร์
วันพุธและวันศุกร์ วันละ 1 ครั้งๆ ละ 20 นาที ช่วงระหว่างเวลา 14.00 –
14.20 น. รวมทั้งสิ้น 30 ครั้ง จำนวน 30 กิจกรรม
โดยใน 1 วัน มีการจัดกิจกรรม 1 กิจกรรม
7.3 เมื่อดำเนินการทดลองครบ 10 สัปดาห์
ผู้วิจัยทำการทดสอบหลังการทดลอง กับกลุ่มตัวอย่างโดยใช้แบบสังเกตและแบบทดสอบฉบับเดียวกันกับที่ใช้ก่อนการทดลอง
8.
ผลการปฏิบัติงาน
ส่งผลต่อการพัฒนาความเปลี่ยนแปลง
8.1 เด็กปฐมวัย
เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายก่อนกับหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้น
โดยหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้นก่อนการทดลอง มีการแสดงความคิดเห็นในกลุ่มของตน
ซึ่งจากการจัดกิจกรรมจึงทำให้เด็กเกิดการรับรู้ได้ดี
เด็กได้เรียนรู้ในการเล่นเกมการศึกษาร่วมกับผู้อื่น เมื่อเล่นเสร็จมีการสรุป เด็กได้ทำการวางแผนร่วมกัน ยอมรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน การเล่นและทำกิจกรรมร่วมกันกับเพื่อน
เด็กได้เล่นและช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน รอคอยจนกว่าที่จะถึงคิวของตนเอง
8.2 พ่อ แม่ ผู้ปกครอง
เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายก่อนกับหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้น
โดยหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้นก่อนการทดลอง เมื่ออยู่ที่บ้านพบว่าเด็กสามารถดูแลช่วยเหลือตนเองได้อย่างง่ายๆ
เช่น เก็บกระเป๋าและเสื้อผ้าของตนเองเมื่อกลับถึงบ้าน ทำงานที่ได้รับมอบหมายจนเสร็จ เก็บสีและของเล่นทุกครั้งเมื่อเล่นเสร็จ รู้จักแบ่งปันสิ่งของให้ผู้อื่น ช่วยพ่อ
แม่ทำงานบ้านเท่าที่ตนเองสามารถช่วยเหลือได้
8.3 อื่นๆ
เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายก่อนกับหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้น
โดยหลังการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาแบบเล่นร่วมกับเพื่อนอย่างมีจุดมุ่งหมายเด็กมีวินัยในตนเองสูงขึ้นก่อนการทดลอง พบว่า ขณะที่อยู่โรงเรียนเด็กรู้จักรอคอยตามลำดับก่อน
- หลัง เข้าแถวรอรับน้ำและอาหาร เมื่อทานอาหารเสร็จเด็กๆ เก็บจานและแก้วน้ำของตนเองไปไว้ในบริเวณที่ทางโรงเรียนเตรียมไว้
9.
ปัจจัยที่ทำให้วิธีการประสบผลสำเร็จ
9.1 เนื่องจากเกมการศึกษาเป็นกิจกรรมที่ต้องใช้การคิด
การวางแผนในการเล่น มีการสนทนาโต้ตอบกันระหว่างเด็กกับเด็ก เด็กกับครู
มีการแสดงความคิดเห็นในกลุ่มของตน
ซึ่งจากการจัดกิจกรรมจึงทำให้เด็กเกิดการรับรู้ได้ดี เด็กได้เรียนรู้ในการเล่นเกมการศึกษาร่วมกับผู้อื่น
เมื่อเล่นเสร็จมีการสรุป
9.2 เนื่องจากการจัดกิจกรรมเกมการศึกษานั้นให้เด็กได้ทำการวางแผนร่วมกัน
ยอมรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน
การเล่นและทำกิจกรรมร่วมกันกับเพื่อน
เด็กได้เล่นและช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน รอคอยจนกว่าที่จะถึงคิวของตนเอง
9.3 การจัดกิจกรรมเกมการศึกษาเป็นสิ่งที่เด็กชื่นชอบ
ตอบสนองต่อความต้องการต้องการของเด็กปฐมวัยในการเรียนรู้ร่วมกันกับเพื่อน มีการสนทนาโต้ตอบ
เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับเด็ก
9.4 การจัดกิจกรรมเกมการศึกษาเป็นกิจกรรมที่เด็กได้เรียนรู้ร่วมกันกับเพื่อน เคารพกฎกติกา
มีการวางแผนในการเล่น
และการเล่นร่วมกับเพื่อน
10.
บทเรียนที่ได้รับ
1. ผู้เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาปฐมวัยจึงควรจัดกิจกรรมเกมการศึกษาให้เด็กได้เลือกเล่นอย่างหลากหลาย
ในช่วงกิจกรรมเกมการศึกษา ให้เด็กได้เลือก
ซึ่งกิจกรรมเกมการศึกษาที่จัดขึ้นตามหน่วยการเรียนแต่ละหน่วยจะมีจุดเด่นและจุดสนใจที่แตกต่างกัน
เด็กจะมีความสนใจและมีปฏิสัมพันธ์ทั้งกับสื่ออุปกรณ์และเพื่อนได้เป็นอย่างดี
ได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ได้อย่างกว้างขวาง ดังนั้น
ผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัยจึงควรเลือกสื่อให้เหมาะสม
2. ในการนำเกมการศึกษาไปใช้ในการสอนนั้นครูต้องนำมาปรับให้เหมาะกับวัยของเด็ก และในขณะเดียวกันครูควรอธิบายให้ทราบถึงวิธีการเล่นเกมการศึกษาอย่างมีจุดมุ่งหมาย โดยมีการวางแผนในการเล่นทุกครั้ง
ภาพกิจกรรม
